Βλεφαρίτιδα - Χειρουργός Οφθαλμίατρος

Περιεχόμενα

Γενικά

Η βλεφαρίτιδα είναι μια συχνή κατάσταση στην οποία τα βλέφαρα φλεγμαίνουν: εμφανίζονται κόκκινα, ερεθισμένα, πρησμένα. Τα συμπτώματα άλλες φορές είναι ήπια, άλλοτε όμως είναι πολύ έντονα. Πέρα από τις ενοχλήσεις (κάψιμο, φαγούρα, τσιμπήματα), κάποιες φορές μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές καταστάσεις όπως συχνή εμφάνιση χαλαζίου ή κριθής, θάμπωμα της όρασης ή/και φλεγμονή άλλων ιστών (επιπεφυκίτιδα, κερατίτιδα). Μπορεί να εμφανιστεί σε ανθρώπους κάθε ηλικίας. Δεν είναι όμως μεταδοτική και σπάνια προκαλεί μόνιμες βλάβες στην όραση.

Η βλεφαρίτιδα εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα με λιπαρή επιδερμίδα, πιτυρίδα ή ξηροφθαλμία. Πολύ συχνά συνυπάρχει μαζί με μια δερματική πάθηση που λέγεται ροδόχρους ακμή. Στην πάθηση αυτή παρατηρούνται ευρυαγγείες και ερυθρότητα στα μάγουλα, τη μύτη, το μέτωπο, και το πιγούνι, ενώ σε πιο σοβαρές καταστάσεις υπάρχουν βλατίδες (σπυράκια) παρόμοιες με της κοινής (εφηβικής) ακμής.

Τι προκαλεί τη βλεφαρίτιδα;

Όλοι έχουμε στην επιφάνεια του δέρματός μας μικροοργανισμούς. Σε μερικούς ανθρώπους που έχουν κάποιους από τους παραπάνω προδιαθεσικούς παράγοντες ή/και σε συνδυασμό με τις περιβαλλοντικές συνθήκες, τα μικρόβια αυτά βρίσκουν κατάλληλες συνθήκες και εισχωρούν και αναπτύσσονται στο δέρμα των βλεφάρων γύρω από τη βάση των βλεφαρίδων. Δημιουργούν τοπική φλεγμονή (κοκκίνισμα και οίδημα στα βλέφαρα). Κάποιες φορές στις ρίζες των βλεφαρίδων δημιουργείται κρούστα σαν λεπτό λέπι ή πιτυρίδα που τις περιβάλει (πρόσθια βλεφαρίτιδα).

Άλλες αιτίες μπορεί να είναι:

Δυσλειτουργία των μεϊβομιανών αδένων. Βρίσκονται μέσα στα βλέφαρα και είναι υπεύθυνοι για την παραγωγή της λιπαρής στιβάδας των δακρύων. Προκαλεί την οπίσθια βλεφαρίτιδα όπου παρατηρείται λεπτός αφρός (μοιάζει με λευκή έκκριση) στο σημείο που το βλέφαρο ακουμπά το βολβό, ή στο σημείο που το πάνω βλέφαρο ενώνεται με το κάτω.
Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα όπου παρατηρούνται λευκωπές πλάκες σαν πιτυρίδα σε λιπαρές περιοχές του δέρματος.
Ροδόχρους ακμή.
Ακάρεα (παράσιτα) που ζουν στις ρίζες των βλεφαρίδων. Συναντώνται σε σημαντικό ποσοστό υγειών ανθρώπων (μελέτες αναφέρουν συχνότητα από 23% εως και 100%!). Όμως όταν εμφανίζονται σε άτομα που πάσχουν από βλεφαρίτιδα δημιουργούν χαρακτηριστική κλινική εικόνα στην οφθαλμολογική εξέταση και η θεραπεία εκρίζωσής τους βελτιώνει σημαντικά τη νόσο.
Αλλεργική αντίδραση σε καλλυντικά ή φάρμακα/κολλύρια.

Ποια είναι τα συμπτώματα της βλεφαρίτιδας;

ερεθισμός ματιών και βλεφάρων
κνησμός (φαγούρα)
δακρύρροια ή και αίσθημα ξηρότητας
ερυθρότητα
αίσθημα καύσου
αίσθημα ξένου σώματος (“τσιμπήματα”, “άμμος”, “χαλίκια!”)
κρούστα στα βλέφαρα και τις βλεφαρίδες
μείωση αριθμού βλεφαρίδων

Θεραπεία

Η βλεφαρίτιδα είναι συνήθως μια χρόνια, διαρκής κατάσταση. Τις περισσότερες φορές δε μπορεί να εκριζωθεί πλήρως. Με την κατάλληλη θεραπεία όμως μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο και η ίδια και τα συμπτώματα της. Ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να χρειαστούν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα.

• Καθαρισμός βλεφαρίδων – βλεφάρων

Η χρήση σαμπουάν ή εξειδικευμένων σκευασμάτων (εμποτισμένα μαντηλάκια, αφροί κλπ) για τον καθαρισμό των βλεφαρίδων και των βλεφάρων αποτελεί πολύ σημαντικό κομμάτι της θεραπείας της βλεφαρίτιδας. Από μόνος του ο καθαρισμός δεν εξαφανίζει το πρόβλημα. Συμβάλει όμως σημαντικά στην απομάκρυνση των εσχάρων και λοιπών ερεθιστικών εναποθέσεων. Έτσι πετυχαίνουμε μεγάλη μείωση στην ένταση των συμπτωμάτων και επιπλέον διευκολύνονται τα υπόλοιπα τμήματα της θεραπείας. Το πρώτο διάστημα ο καθαρισμός συνιστάται να γίνεται 2-3 φορές κάθε μέρα. Μετά τις πρώτες 20 μέρες η συχνότητα μειώνεται στις 3-4 φορές τη βδομάδα. Δεν πρέπει όμως να σταματήσει γιατί το πρόβλημα και τα συμπτώματα θα επανέλθουν.

• Θερμά επιθέματα

Ένα κομμάτι βαμβάκι ή ένα καθαρό ύφασμα μουσκεμένο σε ζεστό νερό τοποθετείται πάνω στα κλειστά βλέφαρα για 1-2 λεπτά. Μόλις κρυώσει επαναλαμβάνουμε. Στο τέλος κάνουμε και μασάζ στα βλέφαρα. Εναλλακτικά και σε πιο επίμονες περιπτώσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν ειδικά παρα-φαρμακευτικά προϊόντα που δε χρησιμοποιούν ζεστό νερό και παραμένουν στην κατάλληλη θερμοκρασία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Χαλαρώνουν οι εσχάρες και οι υπόλοιπες εναποθέσεις και ρευστοποιείται το λιπαρό περιεχόμενο των μεϊβομιανών αδένων.

• Τεχνητά δάκρυα

Στη βλεφαρίτιδα η αποτελεσματικότητα των δακρύων μας είναι μειωμένη. Τα τεχνητά δάκρυα συμπληρώνουν και αποκαθιστούν τη λειτουργικότητα των δακρύων. Ανακουφίζουν από τις ενοχλήσεις. Συμβάλουν στη μείωση της φλεγμονής. Απομακρύνουν τους ερεθιστικούς παράγοντες από την περιοχή.

• Χρήση αντιβιοτικών

Σε ορισμένες περιπτώσεις θα χρειαστούν αντιβιοτικά ή και στεροειδή τοπικά (σταγόνες ή αλοιφή) ή ακόμη και από το στόμα.

• Διατροφή

Τα ωμέγα λιπαρά οξέα παίζουν σημαντικό ρόλο στη λειτουργία των μεϊβομιανών αδένων και στη σύνθεση της λιπαρής στιβάδας των δακρύων. Ο εμπλουτισμός της διατροφής με τρόφιμα πλούσια σε ω3 και ω6 λιπαρά οξέα ή και η ενίσχυση του οργανισμού με αντίστοιχα συμπληρώματα έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα σε επιλεγμένες περιπτώσεις.