Ανάμεσα στις αιτίες νόσησης και πρόωρου θανάτου που μπορούν να προληφθούν, το κάπνισμα είναι η σημαντικότερη. Μπορεί να βλάψει κάθε ιστό και όργανο του ανθρώπινου σώματος. Ας δούμε πως επηρεάζει τα μάτια και την όραση.
Κάπνισμα και καταρράκτης
Ο καταρράκτης, το θάμπωμα του κρυσταλλοειδούς φακού του ματιού, είναι η σημαντικότερη αιτία τύφλωσης παγκοσμίως. Μέχρι την ηλικία των 80 περισσότεροι από το 50% των ανθρώπων έχουν καταρράκτη ή τον έχουν αντιμετωπίσει με εγχείρηση καταρράκτη.
Στους καπνιστές ο κίνδυνος να αναπτύξουν καταρράκτη είναι σημαντικά ψηλότερος σε σχέση με τους μη καπνιστές. Μελέτες έχουν δείξει ότι το κάπνισμα διπλασιάζει την πιθανότητα δημιουργίας καταρράκτη. Μάλιστα όσο πιο πολύ καπνίζει κάποιος, τόσο περισσότερο αυξάνεται αυτή η πιθανότητα.
Κάπνισμα και εκφύλιση της ωχράς
Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς είναι μια πάθηση της κεντρικής περιοχής του αμφιβληστροειδή. Επηρεάζεται η κεντρική όραση, η ικανότητα δηλαδή να διακρίνουμε τις λεπτομέρειες και να κάνουμε πράγματα με ακρίβεια όπως να διαβάζουμε, να οδηγούμε κλπ. Στις αναπτυγμένες χώρες η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς είναι η κύρια αιτία μόνιμης απώλειας όρασης στις ηλικίες άνω των 65.
Οι μελέτες δείχνουν ότι ο κίνδυνος για έναν καπνιστή να πάθει εκφύλιση της ωχράς είναι τριπλάσιος σε σχέση με κάποιο που δεν έχει καπνίσει ποτέ. Για καπνίστριες άνω των 80 ο κίνδυνος γίνεται 5.5 φορές μεγαλύτερος σε σχέση με μη καπνίστριες της ίδιας ηλικίας. Αντίθετα, διακοπή του καπνίσματος ακόμα και σε μεγάλη ηλικία μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο.
Κάπνισμα και οφθαλμικές φλεγμονές
Οι οφθαλμικές φλεγμονές ή ραγοειδίτιδες, όπως αλλιώς λέγονται, είναι σοβαρές νόσοι των οφθαλμών. Δε συμβαίνουν συχνά, μπορούν όμως να οδηγήσουν ακόμα και σε πλήρη τύφλωση. Επηρεάζονται σημαντικές δομές του ματιού όπως η ίριδα και ο αμφιβληστροειδής. Ανάμεσα στις επιπλοκές των φλεγμονών αυτών συγκαταλέγονται ο καταρράκτης και το γλαύκωμα.
Και εδώ τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν τη σύνδεση του καπνίσματος με τις φλεγμονές αυτές. Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι ο κίνδυνος φαίνεται να είναι τουλάχιστον διπλάσιος στους καπνιστές.
Κάπνισμα και διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
Μια από τις σημαντικότερες επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη είναι η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Η νόσος είναι η κύρια υπεύθυνη για την απώλεια όρασης που παρατηρείται στις παραγωγικές ηλικίες. Μάλιστα οι μελέτες δείχνουν ότι η συχνότητά της θα τριπλασιαστεί στα επόμενα 30 χρόνια.
Το κάπνισμα διπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης του διαβήτη. Επιπλέον έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τον κίνδυνο όχι μόνο να παρουσιαστεί η επιπλοκή της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, αλλά και να εξελιχθεί στις πιο σοβαρές μορφές της που απειλούν την όραση.
Κάπνισμα και ξηροφθαλμία
Ξηροφθαλμία είναι η ανεπάρκεια των δακρύων του ματιού να εκτελέσουν το σκοπό τους: να λιπάνουν την επιφάνεια του ματιού, να μεταφέρουν θρεπτικά συστατικά στον κερατοειδή και να επιτρέψουν την ομαλή καθαρή λειτουργία του οπτικού αυτού συστήματος. Στην ξηροφθαλμία υπάρχει ερυθρότητα, κάψιμο, αίσθημα ξένου σώματος. Αισθανόμαστε τα μάτια στεγνά ή παράδοξα υγρά. Η όραση διαταράσσεται από θαμπώματα παροδικά: εξαφανίζονται ανοιγοκλείνοντας τα μάτια, αλλά μετά από λίγο επανέρχονται.
Ο καπνός του τσιγάρου είναι ένας από τους πλέον γνωστούς ερεθιστικούς παράγοντες των ματιών. Επιδεινώνει την ξηροφθαλμία όχι μόνο στους ενεργητικούς αλλά και στους παθητικούς καπνιστές. Πολύ πιο ευαίσθητοι εμφανίζονται οι χρήστες φακών επαφής.
Κάπνισμα και οφθαλμική νόσος στα παιδιά
Πολλές από τις επικίνδυνες τοξίνες του τσιγάρου μπορούν να μεταφερθούν μέσω του πλακούντα στο έμβρυο. Έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισης οφθαλμολογικών προβλημάτων στην νεογνική και παιδική ηλικία. Τέτοια είναι η ατελής ανάπτυξη του οπτικού νεύρου και ο στραβισμός.
Επιπλέον το κάπνισμα στην εγκυμοσύνη αυξάνει την πιθανότητα πρόωρης γέννας. Όλα τα πρόωρα έχουν αυξημένες πιθανότητες οφθαλμικών προβλημάτων , ανάμεσα στα οποία αξίζει να αναφέρουμε την αμφιβληστροειδοπάθεια προωρότητας που μπορεί να εξελιχθεί ακόμα και σε τύφλωση.
Μήπως έχει έρθει η ώρα να κόψετε το κάπνισμα; Ποτέ δεν είναι αργά…